Christian Aid’in “Going Bananas: İklim Değişikliği Dünyanın En Popüler Meyvesini Nasıl Tehdit Ediyor?” adlı raporuna göre, artan sıcaklıklar, aşırı hava olayları ve iklimle bağlantılı zararlılar, Guatemala, Kosta Rika ve Kolombiya gibi muz yetiştiren ülkelerde verimliliği azaltıyor ve kırsal toplulukları vuruyor. Bu durum, bölgedeki yüzbinlerce muz üreticisini büyük zorluklarla karşı karşıya bırakıyor.
Muz, dünya çapında en fazla tüketilen meyve ve küresel olarak buğday, pirinç ve mısırdan sonra dördüncü en önemli gıda ürünü. Dünya genelinde üretilen muzların yaklaşık %80’i yerel tüketim için yetiştirilirken, 400 milyon insan muzları günlük kalori ihtiyacının %15 ila %27’sini karşılamak için kullanıyor.
Ancak, Latin Amerika ve Karayipler, dünya çapındaki muz ihracatının %80’ini sağlasa da, bu bölge iklim değişikliğinin en fazla etkilediği yerlerden biri.
Raporda yer alan bilgilere göre, Guatemala’da bir muz üreticisi olan Aurelia Pop Xo, yaşadığı zorlukları şu şekilde aktarıyor:
“İklim değişikliği, mahsullerimizi öldürüyor. Bu da gelir kaybı anlamına geliyor çünkü artık ürünümüzü satamıyoruz. Plantasyonum ölmek üzere. Yani olan, ölüm demek.”
Bu açıklamalar, iklim değişikliğinin bölgedeki muz üreticileri üzerindeki yıkıcı etkilerini gözler önüne seriyor.
CAVENDİSH CİNSİ MUZLAR İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE KARŞI HASSAS
Muzlar, özellikle Cavendish türü, çok hassas meyveler. Bu tür, 15°C ile 35°C arasındaki sıcaklık aralığına ihtiyaç duyuyor ve fazla suya dayanıklı değil. Aşırı hava olayları, muz bitkilerinin yaprak dökmesine neden olarak fotosentez yapabilme yeteneklerini engelliyor. Bu da verimin azalmasına yol açıyor.
Muzların çoğu, özellikle de Cavendish türü, genetik çeşitliliğin eksikliğinden dolayı iklim değişikliğine karşı oldukça savunmasız. Muz konglomeraları, bu türü uygun tat, dayanıklılık ve yüksek verimliliği nedeniyle tercih ediyor. Ancak, genetik çeşitliliğin az olması, muzları iklim değişikliği ve hastalıklara karşı savunmasız hale getiriyor.
İklim değişikliği, muzların yetişme koşullarını doğrudan etkiliyor ve hali hazırda muz tarlalarını yok eden fungal hastalıkların yayılmasına zemin hazırlıyor. Kararmış yaprak mantarı, muz bitkilerinin fotosentez yapma kapasitesini %80 oranında azaltabiliyor ve nemli koşullarda hızla yayılıyor.
Ayrıca, sıcaklık artışı ve değişen yağış düzenleri, Fusarium tropikal yarışı 4 adlı toprak kaynaklı bir mantarın yayılmasını hızlandırıyor. Bu mantar, dünya çapında Cavendish muz tarlalarını yok ediyor.
“İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE KARŞI ACİL EYLEM ÇAĞRISI”
Christian Aid, iklim krizine en fazla katkı sağlayan zengin ülkelerin, fosil yakıtlardan hızla uzaklaşması ve bu değişen koşullara uyum sağlamak için yardımlar sağlaması gerektiğini belirtiyor.
Kuruluş, bu ülkelerin iklim finansmanı sağlama yükümlülüklerini yerine getirmelerini talep ediyor.
Christian Aid Politikalar ve Kampanyalar Direktörü Osai Ojigho, şunları söyledi:
“Muzlar sadece dünyanın en sevilen meyvesi değil, aynı zamanda milyonlarca insan için hayati bir gıda kaynağı. İklim değişikliğinin bu önemli ürüne verdiği zararı görmek için uyanmalıyız. İklim krizine neden olmayan insanların hayatları ve geçim kaynakları tehdit altında.”