Küresel pay piyasaları, geçen hafta ABD'nin mali görünümüne ilişkin soru işaretleri ve ilave gümrük vergilerinin ekonomik aktiviteyi yavaşlatacağına dair endişelerle yön arayışındayken, cuma günü ABD Başkanı Donald Trump'ın yeni tarife tehditleri risk algısını yükseltti.
Gözler gelecek hafta ABD'de açıklanacak büyüme ve ABD Merkez Bankası (Fed) Federal Açık Piyasa Komitesi'nin (FOMC) toplantı tutanaklarına çevrildi.
Dünya ekonomileri birçok belirsizlik içerisinde projeksiyon oluşturmaya odaklanırken, ABD yönetiminin korumacı ticaret politikaları küresel ekonomi üzerindeki belirsizliklerin sürmesine neden oluyor.
ABD ile Çin arasında sağlanan geçici tarife anlaşması, bir süredir piyasalarda hissedilen stresin azalmasına katkı sağlamıştı. Ancak cuma günü ABD Başkanı Trump'ın AB'ye yüzde 50 tarife uygulanmasını önermesi ve Apple'ı da ürünlerini ABD'de üretmemesi halinde en az yüzde 25 gümrük vergisi uygulamakla tehdit etmesi piyasalarda risk iştahını törpüledi.
Trump, ticaret görüşmelerinin bir yere varmadığı gerekçesiyle 1 Haziran'dan itibaren yüzde 50 tarife uygulanmasını önerdiği AB ile bir anlaşma arayışında olmadığını ifade etti. AB ile görüşmelerin yavaş ilerlediğini belirten Trump, AB'nin ABD'ye yıllardır çok kötü davrandığını, birliğin ABD'ye zarar vermek ve ülkeden faydalanmak için kurulduğunu yineledi.
Analistler, Trump'ın tarifeler konusunda sık değişen söylemlerinin küresel piyasalarda dalgalanmalara yol açtığını ve bu durumun fiyatlama davranışlarına yansıdığını kaydetti.
ENFLASYONİST BASKI
Öte yandan, son gelişmeler ve makroekonomik verilerden alınan sinyaller tarifelerin küresel ekonomi üzerindeki olası etkilerine dair soru işaretlerini belirginleştirirken, hafta boyunca Fed yetkilileri sözle yönlendirmelerinde ek gümrük vergilerinin enflasyonist baskı oluşturabileceğine ilişkin endişelere dikkati çekti.
Fed Yönetim Kurulu Üyesi Christopher Waller, bu yılın sonlarında faiz indirimleri için hala bir yol gördüğünü söyledi.
Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee kısa vadede faiz indirimleri için çıtanın "biraz daha yüksek" olduğunu düşünmesine rağmen gelecek 10 ila 16 ay içinde daha düşük borçlanma maliyetlerinin hala mümkün olduğunu ifade etti.
St. Louis Fed Başkanı Alberto Musalem ise kısa vadeli enflasyon beklentilerinin uzun vadeli enflasyon beklentilerini etkileyebilecek bir seviyeye çıkmasını istemediklerini, bunun maksimum istihdam ve fiyat istikrarını sağlama açısından işlerini zorlaştırabileceğini ifade etti.
Analistler, gelecek hafta yayımlanacak FOMC'nin 6-7 Mayıs'ta düzenlenen toplantısına ilişkin tutanakların beklendiğini ifade ederek, perşembe büyüme verileri ile cuma günkü kişisel tüketim harcamalarının da piyasaların yönü üzerinde etkili olabileceğini kaydetti.
Ayrıca Uluslararası Para Fonu (IMF) Birinci Başkan Yardımcısı Gita Gopinath, verdiği bir röportajda, ABD'nin mali açığının büyük olduğunu ve düşürülmesi gerektiğini söyledi.
'BELİRSİZLİĞİN ZİRVE YAPTIĞI DÖNEM!'
Öte yandan geçen hafta G7 Maliye Bakanları ve Merkez Bankası Başkanları Zirvesi gerçekleşti. ABD, Almanya, İngiltere, Kanada, Fransa, İtalya ve Japonya'dan oluşan G7 ülkelerinin maliye bakanları ve merkez bankası başkanları, Kanada'da düzenledikleri toplantının ardından ortak bildiri yayımladı. Söz konusu bildiride, çok sayıda karmaşık küresel zorluk karşısında ortak politika hedeflerinin sürdürülmesi konusunda kararlı olunduğu vurgulandı.
Ticaret ve ekonomi politikalarındaki belirsizliğin yüksek olduğuna ve küresel büyüme üzerinde baskı yarattığına işaret edilen bildiride, "Ekonomi politikalarındaki belirsizliğin zirve yaptığı dönemden bu yana azaldığını kabul ediyoruz ve daha fazla ilerleme kaydetmek için birlikte çalışacağız" ifadeleri kullanıldı.
Bununla birlikte, Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, Başkan Trump'ın gelecek ay Kanada'da düzenlenecek G7 Liderler Zirvesine katılacağını doğruladı.
Bu gelişmelerin ışığında ABD tahvil piyasalarında geçen hafta satıcılı bir seyir hakim olurken, ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yaklaşık 8 baz puanlık artışla haftayı yüzde 4,52'den kapattı.
Emtia fiyatları söz konusu haber akışıyla karışık bir seyir izlerken, ABD'nin mali durumuna ilişkin endişeler ve ticaret savaşlarının derinleşebileceği kaygılarıyla altının ons fiyatı geçen hafta yüzde 4,81 artışla 3 bin 358 dolara, gümüşün ons fiyatı da yüzde 3,75 yükselişle 33,49 dolara çıktı. Brent petrolün varili haftayı yüzde 0,7 azalışla 64,5 seviyesinden tamamladı.
Dolar endeksi yüzde 2 düşüşle 99,1 seviyesinden haftayı tamamladı.
YURTİÇİNDE BÜYÜME VERİLERİ BEKLENİYOR
Yurt içinde geçen hafta satış ağırlıklı bir seyir öne çıkarken BIST 100 endeksi yüzde 3,23 düşüşle 9.356,04 puandan kapanırken, yeni haftada açıklanacak büyüme verileri yatırımcıların odağında bulunuyor.
Perşembe günü düzenlenen "Finansal Okuryazarlık Günü" etkinliğinde konuşan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, "Uyguladığımız programla 2025'te de enflasyon düşmeye devam edecek, biz buna inanıyoruz. Çünkü bizim en büyük önceliğimiz hayat pahalılığıyla mücadele" dedi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan da yılın 2. Enflasyon Raporu'nun tanıtımı amacıyla düzenlenen bilgilendirme toplantısında, bir önceki rapor dönemiyle aynı şekilde, 2025 yıl sonunda enflasyonun yüzde 24 seviyesinde gerçekleşeceğini tahmin ettiklerini söyledi.
Bu gelişmelere ek olarak TCMB makro finansal istikrarı destekleyici adımlar attı. Buna göre TCMB, Türk Lirası cinsi yurt dışı repo işlemlerinden sağlanan fonlar ve yurt dışından kullanılan krediler için 1 yıla kadar vadede yüzde 12 olan zorunlu karşılık oranının vadeye göre farklılaştırılarak 1 aya kadar vadede yüzde 18’e, 3 aya kadar vadede yüzde 14’e yükseltildiğini duyurdu.
Dolar/TL haftayı önceki haftalık kapanışın yüzde 0,6 üzerinde 38,8870'ten tamamladı.
Gelecek hafta yurt içinde çarşamba ekonomik güven endeksi, perşembe dış ticaret dengesi, cuma büyüme ve TCMB Finansal İstikrar Raporu verileri takip edilecek.
