Kremlin lideri Vladimir Putin ve ABD Başkanı Donald Trump’ın önceki gün yaklaşık iki saat süren telefon görüşmesinde Rusya-Ukrayna müzakereleri için Türkiye’nin ‘saf dışı’ bırakıldığına ilişkin yorumlar yapıldı. Görüşmenin oldukça yapıcı geçtiğini bildiren Trump, Türkiye dışında İtalya’dan Finlandiya’ya kadar pek çok ülkenin liderini aradı. Trump, Papa 14’üncü Leo tarafından temsil edilen Vatikan’ın müzakerelere ev sahipliği yapmaya istekli olduğunu söyledi.
‘MALZEME ÇIKMADI’
Cumhuriyet’e konuya ilişkin değerlendirmede bulunan Rusya’dan siyaset bilimci Ümit Nazmi Hazır, Trump’ın başından bu yana süreci sadece Putin’i muhatap alarak yürüttüğünü belirterek, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ise ‘Rusya-Ukrayna konusunu bir prestij meselesi’ olarak kullandığını söyledi. Türkiye’de hem iç siyasette hem de dış siyasette bu konunun ‘ağırlık arttırmak’ için kullanıldığına dikkati çeken Hazır, “Ancak şu ana kadar bu konuda ne kadar istenilen alınabildi o tartışılmalı. AK Parti, sürekli dış politikayı iç politika için kullanan bir parti. Erdoğan açısından vermek istenilen görüntü; ‘Ben büyük bir sorunu çözüyorum, dünya lideriyim. etkili bir aktörüm’ diyerek kendi tabanına bunu göstermeye çalışmak. Ancak o denli malzeme çıkmadı. Putin’in İstanbul’a gelmeyeceği belliydi. Zelenski’yi doğrudan muhatap almak istemiyor çünkü başından beri kendisini ‘süper güç’ konumunda tutmak amacıyla ABD ile eş görüyor. Putin ile Zelenski ancak en son aşamada buluşabilir” dedi.
‘SON SAFHADA BULUŞABİLİRLER’
Rusya’da Zelenski’nin başkanlık ‘meşruiyeti’ konusunda tartışma olduğunu aktaran Hazır, “Bir anlaşma olduğunda Zelenski’nin imzası bulunacaksa Rusya açısından bunun ‘meşruluğu’ olması lâzım. Buna bir çözüm bulmalarını istiyorlar. Bu tarz kaotik sorunları çözmek için önce heyetler, sonra dışişleri bakanları en son liderler bir araya gelir. Putin-Zelenski buluşması ancak son safhada gerçekleşebilir. Süreç çok yavaş gidiyor, Trump bir an önce çözüme kavuşturmak istiyor ancak Rusya tarafı biraz ‘dostlar alışverişte görsün’ diye düşündü. İstanbul görüşmelerinden de çok bir sonuç çıkmadı. En azından ateşkes çıkmadı ve eğer çıksaydı hiç değilse ‘ilerleme oldu’ diyebilirdik” diye konuştu.
‘BÜYÜK BİR OPERASYON OLABİLİR’
Moskova’nın ABD’yi karşısına almadan oyalamak, daha fazla yaptırıma maruz kalmamak, bu tarz görüşmeleri de devam ettirerek uluslararası meşruluk sağlamak gibi bir politikası olduğuna işaret eden Hazır, “Bir yandan sahada da kuvvet kullanarak ilerliyor. Yazın büyük bir operasyon yapabileceklerini düşünüyorum. Bir bakıma top çevirdiğini söyleyebiliriz” ifadelerini kullandı. Ukrayna lideri Zelenski’nin Vatikan’daki olası görüşmeye ‘kesinlikle’ katılacağını öngören Hazır, Rus tarafının ise Vatikan’a gelme olasılığını düşük gördüğünü, görüşmeler için Batı dünyasına daha tarafsız bir ülkenin seçilmesi gerektiğini söyledi.