Teslim anlaşması, Orta Avrupa saatinde 8 Mayıs 1945’e denk gelirken bir saat daha ileride olan Moskova’nın saatine göre 9 Mayıs’a denk geliyordu. Bu nedenle Orta ve Batı Avrupa ülkeleri bu zaferi 8 Mayıs’ta kutlarken Rusya ve eski Sovyet ülkelerinin çoğu 9 Mayıs’ı Zafer Bayramı olarak kutlar.
Ukrayna’da yakın zamana kadar Zafer Bayramı, Rusya’yla birlikte 9 Mayıs’ta kutlanırken Rusya’nın Ukrayna’nın Kırım Yarımadası’nı ele geçirdiği 2014’ten sonra Ruslar ile aynı tarihte kutlama yapmamak amacıyla bayram 8 Mayıs’a alındı. 9 Mayıs günü Kiev’de Avrupa günü olarak kutlanıyor.
Bu yıl 9 Mayıs Rusya’yla Batı’nın birbirine meydan okumasına sahne olacak. Moskova’da Venezüella, Sırbistan ve Çin Halk Cumhuriyeti gibi, Rusya’ya yakın ülkelerin liderleri Sovyet Zaferi’nin 80. yıldönümü için toplanırken Rusya’yla mücadeleyi sürdürmeyi savunan Avrupalı liderler, Zelenski’nin davetiyle, Kiev’de toplanacak.
Rusya’da Putin, Zafer Bayramı nedeniyle üç günlük ateşkes önerisinde bulunmuş, bu öneri Ukrayna tarafından “Rusya, ateşkes konusunda samimi ise ateşkesi üç günlük ilan etmesin, derhal ilan etsin ve en az bir aylık ateşkese razı olsun” diyerek reddedilmişti. Bunun ardından da Zelenski, Ukrayna’nın Moskova’da 9 Mayıs törenlerine katılanların güvenliğini garanti edemeyeceğini söyleyerek Moskova’ya gitmeyi planlayanlara üstü örtülü “uyarı”da bulundu. Rusya da buna sert yanıt verdi. Aslına bakarsak Ukraynalı uzmanlar da Ukrayna’nın Moskova’yı vurmayı göze alamayacağını, zira törenlere Çin Halk Cumhuriyeti lideri Cinping’in katılacağını söylüyor. Ukrayna’ya Batı’nın desteği yetersiz kaldığı için Ukrayna yönetimi en az son bir buçuk yıldır, Rusya’ya karşı Çin’in desteğini kazanmaya çalışıyor.
Rusya son on gündür takviye kuvvetlerle savaşın şiddetini arttırdı ve yavaş yavaş ilerlemeye başladı. Şimdi Ukrayna, Rusya’dan şiddetli bir yaz taarruzu bekliyor. Sonbahardan itibarense müzakere sürecinin yoğunlaşabileceği değerlendirmesi yapılıyor. Tarafların kaynaklarının azalmakta olduğunu düşünürsek en azından sonbahardan itibaren müzakere sürecinin hızlanacağını ön görebiliriz.
Not: Uzun aradan sonra Türkiye’de olmanın mutluluğunu yaşıyorum. Bu cuma günü saat 17.00’de, Atatürkçü Düşünce Derneği Çankaya Şubesi’ndeki söyleşiye Ankara’daki herkesi beklerim.
denizberktay@yahoo.com